Euro 2020
युक्रेनको फुटबललाई नयाँ उचाइमा पुर्याएका एक बिद्रोही
आज युक्रेनका आधा जसो खेलाडीहरु युरोपका ठूला लिगहरुमा व्यवसायिक फुटबल खेल्ने गर्दछन् । तर ५-६ वर्ष अघि दृश्य अर्कै थियो । उनीहरु प्राय आफ्नै देशमा विशेष गरि डाइनामोकिभ, सख्तर दोनेस्क र निप्रो जस्ता क्लबहरुबाट नै खेल्ने गर्दथे ।
आफ्नो देशको लिग छाड्दै युरोपका क्लबहरुमा खेल्ने सुरुवात येभ्हन कोनोप्यानकाले गरे। उनी निप्रोबाट सेभियामा आबद्ध भए । त्यस पछि आन्द्रे यार्मोलेंकोले पनि कोनोप्यानकालाई पछ्याउदै बुडेसलिगा क्लब डर्टमण्ड पुगे ।
तर यो कथा उनीहरुको बारेमा भने हैन ।
यो त यस्ता खेलाडीको बारेमा हो जसले आफ्नो देश युक्रेनको जर्सीमा पहिलो पटक देखिदा पनि विवाद उत्पन्न भयो । उनले विदेशी लिग खेल्दै गर्दा राष्ट्रिय टोलीमा स्थान बनाउन सफल भए । तर त्यो लिग कुनै ठूलो युरोपियन लिग थिएन ।
त्यो लिग थियो रुसको । अझ त्यस समयमा जुन समयमा रुस र युक्रेनको बीचमा सम्बन्ध राम्रो थिएन । अझै पनि छैन । सन् २०१५ मा रुसले युक्रेनको भूभाग रहेको क्रिमियामा कब्जा जमाएको थियो । एक वर्ष देखि डन्बासमा भएको सैन्य शक्ति प्रयोग गर्दै रुसले उक्त भूभाग आफ्नो भन्दै कब्जा जमाएको हो ।
तर ओलेकसेण्डर जिन्चेंकोले त्यस समयमा रसियन प्रिमियर लिग खेल्ने गर्दथे । रसियन लिगको खासै चर्चा हुदैन । तर उनको निर्णय युक्रेनका फुटबल समर्थकहरूको नजरमा भने विद्रोह नै थियो । त्यसैले पनि जब अघिल्लो युरो कपमा उनले राष्ट्रिय टोलीमा स्थान पाए तब समर्थकहरू अचम्मित हुदै बिरोधमा उत्रिएका थिए ।
अवस्था झनै खराब बन्न पुग्यो जब उनले युरो कप २०१६ मा स्पेन विरुद्धको खेलका क्रममा ८८ औमिनेटमा मैदान प्रवेश गरे ।
फुटबलको खुबीका हिसाबले हेर्ने हो भने जिन्चेंको यती उत्कृष्ट थिए कि युक्रेनको लिगका उत्कृष्ट खेलाडी भन्दा उनको प्रदर्शन राम्रो हुने गर्दथ्यो ।
त्यस समय उनको उमेर पनि मात्र १८ वर्षको थियो । त्यस समय उनलाई युक्रेन फुटबल संघले निकै हतारमा राष्ट्रिय टोलीबाट खेलाउने निर्णय लिएको थियो । कारण थियो रुसले उनलाई आफ्नो देशबाट खेलाउने प्रयास गरेको हल्ला ।
स्विडेनबिरुद्धको प्रि क्वार्टर फाइनलमा जिन्चेकोले एक गोल र अर्कोमा असिस्ट गरेका थिए
सन् २०१५ को अक्टोबर १० मा जब उनी स्पेन विरुद्ध मैदानमा उत्रिए उनी युक्रेनको राष्ट्रिय टोलीबाट खेल्ने सबैभन्दा सानो उमेरको खेलाडी बन्न पुगे । त्यस्तै सन् २०१६ मे २९ मा रोमानिया विरुद्धको खेलमा गोल गर्दै युक्रेनको लागि गोल गर्ने सबैभन्दा कान्छा खेलाडी पनि बन्न सफल भए ।
त्यसको पांच वर्ष पछि उनी राष्ट्रिय टोलीको कप्तानी गर्ने सबैभन्दा कान्छा खेलाडी पनि बने ।
उनको यहाँ सम्मको यात्रा सहज भने रहेन । उनलाई धेरैले विद्रोही भन्द छन्, राम्रा कामका लागि । उनले सख्तर छाड्ने निर्णय सम्झदा अहिले पनि क्लबका पधादिकारीहरु चिढिने गर्दछन् । उनले १३ पटकको लिग विजेताको पहिलो टोलीका लागि एक खेल पनि खेलेनन् ।
तर अण्डर १९ टोलीको भने कप्तानी सम्हालेका थिए । जिन्चेंकोले क्लबका सबैलाई निराश पार्दै सन् २०१४ मा क्लब छाडे ।
सख्तरले जिन्चेंकोको एक तर्फी निर्णयका कारण सम्झौता रद्द गरेको भन्दै मुद्धा पनि दायर गर्यो । फुटबलको सवोच्च निकाय फिफाले पनि जिन्चेंकोको गल्ती भन्दै आठ हजार युरोको जरिवाना लगायो। तर क्लब भने खुशी भएन ।
क्लबले त्यस पछि कोर्ट अफ आर्बिट्रेसन फर स्पोर्टस् मा मुद्दा दायर गर्यो जसमा जिन्चेंको विजयी भए । सन् २०१५ को फेब्रुवरीमा जिन्चेंकोले युफासंग सम्झौता गरे र उनले त्यहां करिब डेढ वर्ष मात्र बिताए ।
सख्तरसंगको ढोका बन्द गराएका जिन्चेंकोले निकै ठुलो र सहासी कदम उठाएका थिए । किन भने उनलाई नै थाहा थिएन त्यस पछि के हुन्छ र उनको भविष्य कहा) पुग्नेछ । उनी कुनै पनि क्लबमा आबद्ध नभएको समयमा आफुलाई फिट र फर्ममा राख्न शिकारुहरुसंग अभ्यास गर्ने गर्दथे ।
रसियन क्लब युफासंगको सम्झौता उनलाई झुक्किएर आएको भन्दा पनि फरक नपर्ला । उनी रुबिन कजान जान चाहन्थे । तर उनका एजेन्टहरुले कजानसंग सम्झौता गर्न असफल रहे ।
आफु विरुद्धको मुद्दाका कारण पनि जिन्चेंकोले युफामा सम्झौता गर्दै व्यवसायिक फुटबल खेल्न सुरु गर्दै केहि वर्षमा युरोपमा भाग्य परिक्षण गर्ने निर्णयमा पुगे ।
सायद त्यो निणर्य नै उनको जीवनमा कायापलट हुन पुग्यो । उनले जुन सपना देखेका थिए उनी त्यसै तर्फ लम्कदै थिए । उनले जसरी रुस हुंदै इंगलिस प्रिमियर लिग क्लब म्यानचेस्टर सम्म यती छोटो समय पुगे त्यो युक्रेनमा अहिले पनि किम्बदन्तीको रुपमा चर्चा हुने गर्दछ ।
पेप ग्वार्डिओलालाई एक जना कसैले जिन्चेंकोले खेलेको भिडियो देखाएका थिए । जिन्चेंकोको खेलको भिडियो हेर्ने बित्तिकै ग्वार्डिओलाले एक सेकेण्ड पनि नसोची उनलाई सिटी भित्राउने निर्णय लिए । र त्यसको केहि समय पनि सम्झौता पनि सम्पन्न भयो।
सानो उमेरमै जिन्चेकोले इंगलिस प्रिमियर लिग नै जितिसकेका छन्
सिटीसंगको सम्झौतासंगै उनको नयां यात्रा शुरु भयो । ग्वार्डिओलाको पिएसभीमा लोनमा जांदाका असफलता, लामो समय सिटीको टोलीमा अटाउन नसकेका तथा नापोली र उल्भ्समा जाने प्रस्ताब अस्विकार गरेका जस्ता कुराहरु हेर्दा कुनै पनि सुनौलो भविष्य इंगित गर्दैनथ्यो । तर पनि अन्तत उनले सिटीमा अवसर र मौका पाए ।
अहिले उनी विश्व फुटबलको उत्कृष्ट क्लबको सबैभन्दा महत्वपूर्ण सदस्य हुन् ।
सायद जिन्चेंको ग्वार्डिओलाले काम गरेका मध्येका उत्कृष्ट लेफ्ट ब्याक हैनन् होला तर उनी सबैभन्दा तिक्ष्ण विद्यार्थी हुन् । उनी यस्ता खेलाडी अथवा भनौं विद्यार्थी हुन् जो स्पन्जले जस्तै आफ्ना प्रशिक्षकले दिएको निर्देशन र रणनीति जस्ताको तस्तै सोस्न सक्ने क्षमता राख्दछन् ।
त्यसैले पनि जब उनी सिटी आए तब आफुले खेल्ने गरेको स्थान मिडफिल्डबाट लेफ्ट ब्याकमा खेल्न सुरु गरे ।
तर उनी आफ्नो देश युक्रेनको लागि खेल्दा अहिले पनि सेन्ट्रल मिडफिल्ड नै खेल्ने गर्दछन् । उनी आफ्नो स्थानबाट भन्दा पनि आफ्नो टोलीलाई कुन स्थान आवस्यक छ त्यसै अनुरुप खेल्ने गर्दछन् । यसबाट पनि उनी के–कस्ता खेलाडी हुन् भन्ने पुष्टि हुन्छ ।
युक्रेनले इतिहास रच्दै युरोपियन च्याम्पियनसिपको क्वार्टरफाइनलमा इंगल्याण्डको सामना गर्दैछ । सन् २०१२, २०१६ र २०२० गरेर तीन पटक मात्र युरो कप खेलेको युक्रेन पहिलो पटक दोश्रो चरणमा पुगेको हो। अन्तिम १६ को खेलमा स्विडेनलाई २–१ ले पराजित गरेको थियो ।
स्विडेनसंगको खेलको १ सय २१ औं मिनेटमा जिन्चेंकोको पासमा नै गोल हुंदा युक्रेनले क्वार्टर–फाइनलमा स्थान सुरक्षित गर्न सफल भएको थियो ।
आन्द्रे सेभेचेन्कोको अगुवाईमा रहेको युक्रेन रणनीतिक हिसाबले भिन्न फुटबल खेल्ने प्रयासमा छ र निरन्तर राम्रो पनि गर्दै गएको छ । त्यसमा आधारभूत सिद्धान्तहरु छन् – बल नियन्त्रण, छोटो र मध्य दुरीमा पास, छिटो बल अगाडी पुर्याउने र विपक्षीलाई दबाब सृजना गर्ने ।
शायद यसको प्रतिफल हुन सक्छ उसले युरो कप छनोटमा बलियो सर्बियालाई ५–० ले पराजित गर्यो भने क्रिस्चियानो रोनाल्डोको कप्तानीमा रहेको साबिक विजेता पोर्चुगललाई २–० ले पाखा लगायो । छनोट चरणको आफ्नो समुहको विजेता हुंदै युक्रेनले युरोकपमा छनोट भएको थियो ।
कुनै समय विद्रोहीकोट्याग लागेका जिन्चेंको अहिले आफ्नो देश युक्रेनका नायक हुन् । उनी युक्रेनको नयां पिढीका प्रतीक हुन् । उनका कारण नै धेरै युवाहरु आफु फुटबल खेलाडी बन्दै युक्रेन राष्ट्रिय टोलीको लागि खेल्ने सपना देख्ने गर्दछन् ।
पोर्चुगल विरुद्धको खेलमा जित हात पार्दै भावनात्मक रुपमा खुशियाली मनाएको भिडियो युक्रेनको टिभीहरुले बारम्बार देखाउने गरेको घटनालाई यसको प्रतीकको रुपमा लिन सकिन्छ ।
२०१६ को गर्मिमा एडर पोर्चुगलका राष्ट्रिय हिरो थिए । सब्स्टिच्युटको रुपमा बेञ्चबाट आउदै उनले अतिरिक्त समयमा गोल गर्दै पोर्चुगललाई युरो कपको उपाधि जिताएका थिए ।
स्टाड डि फ्रान्समा घरेलु टोलीबिरुद्ध भएको फाइनलमा हाल ३३ बर्षपुगिसकेका एडर रेनातो सान्चेजको स्थानमा ९० औं मिनेटमा मैदान प्रवेश गरेका थिए ।
सुपरस्टार क्रिष्चियानो रोनाल्डो चोटका कारण मैदानबाट खेलको शुरुवातमै बाहिरिएको स्थितिको पूर्ण फाइदा उठाउदै ११ मिनेट बाकी रहदा एडरले गोल गरेपछि उनी पोर्चुगलमा एका एक हिरो बने । सबैले रोनाल्डो, रोनाल्डो भनिरहदा पोर्चुगलले अनपेक्षित हिरो पाउदा झनै धेरै उत्साहित भएका थिए ।
तर पांच बर्षयता आइपुग्दा आइतबार वेम्ब्लीमा इटाली र इंगल्याण्ड युरो कपको उपाधिका लागि भिड्नु अघि ट्रफि लिएर आएका एडर सबैले बिर्सिएका हिरो भइसकेका छन् ।
कति पयको लागि एडरको मुहारमा देखिएको निराशा स्पष्ट रुपमा नै ध्यानमा आएको थियो । तर एडर आफ्नै लागि भने ६५ हजार दर्शक रहेको वेम्ब्लीमा ट्रफि लिएर हिड्दा आफ्नो असफलताको बयान गर्दै थियो ।
२०१६ को उक्त ऐतिहासिक रात पछि के भयो त एडरको जीवनमा ?
पोर्चुगिज महारथी ब्रागाबाट एडर युरो कपको ठ्याक्कै एक बर्ष अगाडी ५ मिलियन पाउण्डमा इंग्लिस प्रिमियर लिग टोली स्वान्सेसंग अनुबन्धित भएका थिए । तर पहिलो १५ खेलमा गोल गर्न चुकेपछि बाकी सिजनका लागि उनलाई लोनमा फ्रेञ् च लिग वान टोली लिल पठाइयो ।
लिलका लागि १३ खेलमा ६ गोल गरेपछि उनी रोनाल्डो, नानी र साञ्चेजसंगै पोर्चुगलको युरो कप टोली अटाए । ३-३ गोल गरेपछि रोनाल्डो र नानी पोर्चुगलको युरो अभियानको दुई मुख्य खेलाडी रहे। नकआउटमा पोल्याण्ड र वेल्सलाई हराएपछि पोर्चुगलले फ्रान्ससंगको भिडन्त पक्क गर्यो ।
पहिलो उपाधि पछ्याइरहेको एडर उक्त युरोलाई आफ्नो ब्रेकथ्रु प्रतियोगिता बनाएका सान्चेजको स्थानमा ८० औं मिनेटमा प्रवेश गरे । अतिरिक्त समयमा मात्र ११ मिनेट रहेको स्थितिमा एडरले अविश्वसनीय रुपमा प्रतियोगिताको पहिलो र एक मात्र गोल गरे ।
पछिल्लो पांच बर्षमा एडरका लागि सबैभन्दा ठूलो उपलब्धि आफैले जिताको युरो कप ट्रफि लिएर वेम्ब्ली स्टेडियम प्रवेश गर्नु थियो
फ्रान्स गोल फर्काउन असफल रहेपनि पोर्चुगल पहिलो पटक उपाधि जित्न सपल रह्यो ।
एडरको नायकत्वको अपेक्षा गर्दै फ्रान्समा उनको लोन मुभलाई नयां सिजनका लागि स्थायी बनाइयो । तर ३१ लिग वान खेलमा मात्र ६ गोल गरेपछि लिलले पनि उनलाई रसियन प्रिमियर लिग क्लब लोकोमोटिभ मस्कोमा लोनमा पठायो ।
एक बर्षपछि लोकोमोटिभ मस्कोले उनको लोन मुभलाई स्थायी बनायो ।
२०१६ को युरोको हिरो रहनुका साथै पछिल्लो एक बर्ष रुसमै बिताएपनि एडर रुसमै हुन गइरहेको बिश्वपका लागि पोर्चुगिज टोलीमा अटाएनन् ।
गत सिजनसम्म लोकोमोटिभमै बिताएका एडरले आफू खेलेका ९ खेलमा गोल गर्न असफल रहे । उनले चार सिजन बिताउदा रुसी टोलीका लागि ७२ खेलमा जम्मा ९ गोलमात्र गरे ।
लोकोमोटिभले उनलाई रिलिज गरेपछि उनी अहिले भने बेरोजगार भएका छन् । आफू युरोपको प्रमुख खेलाडीको रुपमा धेरै दिन सक्ने साबित गर्न उनी मौका कुरिरहेका छन् ।
एडर वेम्ब्लीमा झल्कदा उनी उपलब्ध रहेको बिषयमा धेरै व्यवस्थापकहरु जानकार पनि भएका होलान् ।
यद्दपि एडर बेरोजगारीको पहिलो दिनहरुमा मात्रै छन् । पुर्व इंगल्याण्ड स्टार ड्यानियल स्टरिज अहिले यसैसिजन ला लिगामा बढुवा भएको स्पेनिस टोली रियल मायोर्कासंग प्रशिक्षण गर्दैछन् ।
मार्च२०२० मा टर्किस टोली ट्राब्जन्सपोरले पनि साथ छोडेपछि उनी डेढ बर्ष भन्दा क्लबबिहिन बन्न पुगे । एडर आफू त्यति लामो समय बेरोजगार रहनु नपर्ने आशा गरिरहेका छन् ।
उनलाई लिएर अर्को प्रिमियर लिग क्लब ब्राइटन केही सकारात्मक रहेको हल्ला मार्चमा चलेको थियो ।
कोहलीको उत्कृष्ट पारीमा पाकिस्तान माथि भारतको सनसनीपूर्ण जित
ट्वान्टी ट्वान्टी विश्वकपमा चिरप्रतिद्वन्द्वी पाकिस्तान र भारत भिड्दै
केन्या माथि नेपालको कीर्तिमानी जित
साफ च्याम्पियनसिपका लागि तीन नयाँ खेलाडी समेट्दै टोली घोषणा
नेपाल टी२० लिग : खेलाडी दर्ता सुरु, चार मापदण्ड तय
खराब ब्याटिङका कारण दोश्रो ट्वान्टी ट्वान्टी खेलमा नेपाल पराजित
नेपालले हरायो केन्यालाई
नेपालका लागि केन्या टुर महत्वपूर्ण
बङ्गलादेशसँगको मैत्रीपूर्ण खेलका लागि ४० जना बोलाइयो
नयाँ प्रशिक्षक प्रभाकर भन्छन् : पहिलो काम लिग टु
बाना कपका लागि सुदुरपश्चिमको जर्सी सार्वजनिक
यस्ता छन् एन्फा कार्यसमिति बैठकका निर्णयहरू
साफ महिला च्याम्पियनसिप : उद्घाटन खेलमा नेपाल भुटानसँग भिड्ने
नवौं राष्ट्रिय खेलमा राष्ट्रिय किर्तिमान तथा स्वर्ण पदक विजेतालाई नगद पुरस्कारको व्यवस्था
आठ पटकको च्याम्पियन जर्मनलाई हराउँदा इंग्ल्यान्डलाई पहिलो युरो कपको उपाधि
नेपालको पोस्टमा भारतको गोलको वर्षा
साफ महिला च्याम्पियनसिप : नेपाललाई सजिलो समूह
लगातार दोस्रो जित निकाल्दा नेपाल फाइनल नजिक
साम्बालाई समेट्दै साफ महिला च्याम्पियनसिपका लागि बन्द प्रशिक्षण सुरु
उर्जन श्रेष्ठ यू १७ टिमको प्रशिक्षक नियुक्त, खेलाडी छनोट प्रक्रिया सुरु
कोहलीको उत्कृष्ट पारीमा पाकिस्तान माथि भारतको सनसनीपूर्ण जित
ट्वान्टी ट्वान्टी विश्वकपमा चिरप्रतिद्वन्द्वी पाकिस्तान र भारत भिड्दै
केन्या माथि नेपालको कीर्तिमानी जित
साफ च्याम्पियनसिपका लागि तीन नयाँ खेलाडी समेट्दै टोली घोषणा
नेपाल टी२० लिग : खेलाडी दर्ता सुरु, चार मापदण्ड तय
खराब ब्याटिङका कारण दोश्रो ट्वान्टी ट्वान्टी खेलमा नेपाल पराजित
नेपालले हरायो केन्यालाई
नेपालका लागि केन्या टुर महत्वपूर्ण
बङ्गलादेशसँगको मैत्रीपूर्ण खेलका लागि ४० जना बोलाइयो
नयाँ प्रशिक्षक प्रभाकर भन्छन् : पहिलो काम लिग टु
बाना कपका लागि सुदुरपश्चिमको जर्सी सार्वजनिक
यस्ता छन् एन्फा कार्यसमिति बैठकका निर्णयहरू
साफ महिला च्याम्पियनसिप : उद्घाटन खेलमा नेपाल भुटानसँग भिड्ने
नवौं राष्ट्रिय खेलमा राष्ट्रिय किर्तिमान तथा स्वर्ण पदक विजेतालाई नगद पुरस्कारको व्यवस्था
आठ पटकको च्याम्पियन जर्मनलाई हराउँदा इंग्ल्यान्डलाई पहिलो युरो कपको उपाधि
नेपालको पोस्टमा भारतको गोलको वर्षा
साफ महिला च्याम्पियनसिप : नेपाललाई सजिलो समूह
लगातार दोस्रो जित निकाल्दा नेपाल फाइनल नजिक
साम्बालाई समेट्दै साफ महिला च्याम्पियनसिपका लागि बन्द प्रशिक्षण सुरु