भारत र अष्ट्रेलियाबीचको पहिलो ट्वान्टी ट्वान्टी अन्तर्राष्ट्रिय पाहुना टोलीको जितभन्दा पनि अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट काउन्सिलले केही समयअघि प्रयोगमा ल्याएको नयाँ नियममा खुबै बहस रह्यो । यो नियम हो कन्कुसन सब्स्टिच्युट को जसको फाइदा शुक्रबार भारतले उठायो ।

कुनै पनि संरचनाको क्रिकेटमा खेलका दौरान यदि खेलाडीलाई बलले लागेर कन्कुसन (अस्थायी रुपमा होस हराउने, ध्यान केन्द्रित गर्न नसक्ने अथवा रिँगटा लागि रहने) भएको स्थितिमा चिकित्सकको सल्लाहपछि स्क्वाडबाट अर्को खेलाडीले उनको स्थान लिन सक्नेछन् ।

तर सब्स्टिच्युट खेलाडीको खेल्ने प्रकृति उही हुनु भने पर्ने र टिमलाई अतिरिक्त फाइदा हुन नहुने नियममा लेखिएको छ । यसको अर्थ स्पिनरलाई स्पिनरले, फास्ट बलरलाई फास्ट बलरले र ब्याट्स्म्यानलाई ब्याट्स्म्यानले मात्रै सब्स्टिच्युट गर्न सक्छन् ।

शुक्रबार भारतको इनिङ्गस सामान्य योगफलमै खुम्चिने अवस्थामा रविन्द्र जडेजाले ब्याटबाट उत्कृष्ट प्रदर्शन गर्दै २३ बलमा ४४ रन ठोक्दै भारतलाई १ सय ६१ रनको चुनौतिपूर्ण योगफलसम्म डोर्याए । जवाफमा अष्ट्रेलिया १ सय ५० रनमा रोक्कियो ।

तर जडेजा भारतले बलिङ्ग गर्दा भने थिएनन् । मिचेल स्टार्कले फालेको अन्तिम ओभरको दोश्रो बलमा उनी घाइते भएपछि दोश्रो इनिङ्गसमा उनी आएनन् । उनको स्थानमा कन्कुसन सब्स्टिच्युट लेग स्पिनर युजभेन्द्र चाहाल आए ।

अष्ट्रेलिया जवाफी ब्याटिङ्गमा जानु अघि घरेलु टोलीका प्रशिक्षक जस्टिन ल्याँगरले म्याच रेफ्रि डेभिड बुनसँग कन्कुसन सब्स्टिच्युट प्रयोग गर्न दिएकोमा आपत्ति जनाइरहेका थिए ।

स्टार्कको शर्ट बल जडेजाको ब्याटमा ऐज लाग्दै उनको हेल्मेटमा ठोक्किएको थियो भने पोइन्टमा गएको बल मोइजेज हेन्रिकेसले ड्रप गरेका थिए । त्यसपछि पनि जडेजाले खेल्दै अन्तिम तीन बलमा दुई चौका र एक सिँगल सहित ९ रन बटुलेका थिए ।

बल टाउकोमा लागेपछि पनि मेडिकल सहायता बिनै ब्याटिङ्ग गरेका खेलाडीलाई कसरी कन्कुसन सब्स्टिच्युट दिन सकिन्छ भन्ने तर्क धेरैको रहेको छ। जडेजा भारतीय टोलीका प्रमुख स्पिनर भएपनि उनी अलराउण्डर हुन् र खेलमा ह्यामस्ट्रिङ्ग इन्जुरी भएपछि उनले बलिङ्ग नगर्ने लगभग तय नै थियो ।

यस्तो स्थितिमा भारतले पूर्ण रुपमा स्पिनर मात्रै रहेका चाहललाई खेलाउदै बहस छेडिएको थियो । तर आईसिसिको नियमले स्पिन बलिङ्ग अलराउण्डरको ठाँउमा स्पिनरमात्रै खेलाउन नपाउने भनेको छैन । जडेजा स्पिनर हुन् र उनको स्थान स्पिनरले नै लिएको भन्ने देखिन्छ । यसको फाइदा भारतलाई भएको हो ।

भारततर्फ खेल पल्टाउने क्रममा चाहलले पहिलो विकेटका लागि ५६ रनको पार्टनरसिप तोड्दै कप्तान आरोन फिन्चको विकेट लिनुका साथै स्टिभन स्मिथ र म्याथ्यु वेडलाई पनि आउट गरेका थिए । चाहल नै खेलको म्यान अफ द म्याच घोषित भए ।

“कन्कुसन सब्स्टिच्युट अनौठो कुरा हो । आज यो हाम्रो पक्षमा भयो अर्को समय जडेजाले उही प्रकृतिको सब्चिच्युट खेलाडी नपाउन पनि सक्छन् । जडेजाको टाउकोको छेउमा चोट लागेको थियो र उनलाई अहले पनि चक्कर लागिरहेको छ,” भारतीय कप्तान बिराट कोहलीले खेलपछि भने ।

“फिन्चले खेलपछि व्यवसायिक रुपमै यसलाई ह्याण्डल गरेका थिए । उनीहरुले हामीलाई टिम डक्टरले जडेजा कन्कुसनले खेल्न नसक्ने भनेको बताएका थिए । त्यसैले मेडिकल एक्स्पर्टलाई चुनौति दिने कुरा भएन,” फिन्चले भने ।

कन्कुसन सब्स्टिच्युट युभेन्द्र चाहालले उत्कृष्ट बलिङ्ग गर्दै तीन विकेट लिएपछि भारतलाई अष्ट्रेलियालाई पहिलो ट्वान्टी ट्वान्टी अन्तर्राष्ट्रियमा ११ रनले पराजित गरेको छ । जितसँगै तीन म्याचको श्रंखलामा भारतले १–० को अग्रता लिएको छ ।

क्यानेबरामा रविन्द्र जडेजाले उत्कृष्ट ब्याटिङ्ग गर्दै ७ विकेटको क्षतिमा १ सय ६१ रनसम्म डोर्याए । अन्तिम ओभरमा बल टाउकोमा लागेपछि कन्कुसन सब्स्टिच्युट गर्न पाउने ब्यवस्थाको फाइदा उठाँउदै भारतले चाहललाई पठायो । उनले २५ रन खर्चदै तीन महत्वपुर्ण विकेट लिएपछि अष्ट्रेलियाले २० ओभरमा ७ विकेटको क्षतिमा एक सय ५० रनमात्र बनाउन सक्यो ।

अष्ट्रेलियाले उत्कृष्ट शुरुवात गर्दै खेलमा पकड जमाए पनि चाहलले कप्तान आरोन फिन्चको विकेट लिदै पहिलो विकेटका लागि ५६ रनको साझेदारी तोडेका थिए । लेग स्पिनर चाहलले स्टिभन स्मिथको पनि विकेट लिएपछि अष्ट्रेलियाको रन गतिमा ब्रेक लाग्यो ।

त्यसपछि भारतले खेलमा पकड जमायो । डेब्युटेन्ट टि नटराजनले ग्लेन म्याक्सवेल (दुई) को महत्वपूर्ण विकेट लिदै तीन ब्याट्स्म्यानलाई शिकार बनाए । अष्ट्रेलियाका लागि कप्तान फिन्चले २६ बलमा पाँच चौका र एक छक्काको मद्दतमा ३५ रन बनाए भने अर्का ओपनर डार्सि शर्टले ३४ र मोइजेज हेन्रिकेसले ३० रन बनाए ।

अष्ट्रेलियाका लागि मोइजेज हेन्रिकेसले तीन विकेट लिएका थिए

यसअघि क्यानबेरामा टस हारी पहिलो ब्याटिङ्ग गरेको भारत निरन्तर विकेट गुमाउन पुग्दा सामान्य योगफलमै खुम्चिने देखिएको थियो । तर जडेजाले २३ बलमा ४४ रन बनाएपछि भारतले २० ओभरमा ७ विकेटको क्षतिमा एक सय ६१ रन बनायो ।

जोस हेजलउडको १९ औं ओभरमा आएको २३ मध्ये २२ रन नै जडेजाले प्रहार गर्दा भारत १ सय ६० को आंकडा पार गर्न सकेको थियो । भारतले कुनै पनि समय ठूलो साभेदारी पाउन भने सकेन । सुस्त शुरुवातपछि तेश्रो ओभरमा शिखर धवनलाई गुमाएको भारतका लागि के एल राहुल र कप्तान बिराट कोहली (९) ले ३७ रन जोडे ।

राहुल र सन्जु स्यामसन (२३) ले अर्को ३६ रनको साझेदारी गरे तर अष्ट्रेलियाले ११ देखि १६ ओभरसम्म खेललाई पकडमा राख्दा भारत दवाबमा पर्यो । राहुलले ५० बलमा पाँच चौका र एक छक्काको मद्दतमा ५१ रन बनाए ।

अष्ट्रेलियाका लागि मोइजेज हेन्रिकेसले उत्कृष्ट बलिङ्ग गर्दै चार ओभरमा मात्र २१ रन खर्चदै तीन विकेट हात पारे । जडेजाको इनिङ्गसमा पाँच चौका र एक छक्का सामेल थियो ।

खेल हुनु भन्दा केही मिनेट अगाडि मात्रै खेलाडीमा कोरोना संक्रमण पुष्टि भए पछि दक्षिण अफ्रिका र इंग्ल्याण्ड बीचको पहिलो ओडीआइ खेल स्थगित भएको छ ।

केप टाउनमा हुने भनिएको खेलमा दुवै टोलीका कप्तान टसका लागि तयार भैसकेको अवस्थामा दक्षिण अफ्रिकी खेलाडीमा कोरोना संक्रमण देखिए पछि खेल स्थगित गरिएको थियो ।

साउथ अफ्रिकी क्रिकेट बोर्ड अनुसार एक साउथ अफ्रिकी खेलाडीमा कोरोना संक्रमण पुष्टि भएसँगै खेल स्थगित गरिएको जनाएको छ ।

दक्षिण अफ्रिकाको भ्रमणमा रहेको इङ्ल्याण्डले आज पहिलो ओडीआइ खेल्ने तालिका रहेको थियो ।

खेल स्थगित भएसँगै अब पहिलो ओडिआइ आईतबार,दोस्रो सोमबार र तेस्रो सोमबार गर्ने पनि दक्षिण अफ्रिकी क्रिकेट बोर्डले जनाएको छ । इङल्याण्डले यस अघि दक्षिण अफ्रिका विरुद्ध तीन टि-२० खेलेको थियो । जसमा इङ्ल्याण्डले तीन वटै खेलमा जित हात पारेको थियो ।