नेपाललाई एसिया कपसम्म डोर्याउन चाहन्छन् प्रशिक्षक ग्यारी फिलिप्स

सन् २०१० अघि नेपाली महिला फुटबल सेलाएको महसुस भएको थियो । १९९९ मा एसियन गेम्स खेले यता एक दशक कुनै खेल नखेलेको महिला टोली सन् २०१० देखि भने चलायमान बन्यो, ढाकामा भएको दक्षिण एसियाली खेलकुदमार्फत । 

एक दशकअघि भएको त्यो शुरुवातका सारथी जमुना गुरुङ र अनु लामा थिए । गोल गर्ने एकपछि अर्को किर्तिमान भँग गर्दा उनीहरुको नामले नै महिला फुटबल कम्तिमा नेपालमा स्थापित हुन सफल भयो । दिपा अधिकारी, भागवती थापा, निरु थापा लगायतका खेलाडीहरु त्यो शुरुवातको महत्वपूर्ण अंश थिए ।

यो शुरुवातमा प्रशिक्षक ध्रुव केसी रहे । उनले ढाका साग र साफ च्याम्पियनशिपमा नेपाललाई उपबिजेता बनाए । त्यसको दुई बर्षपछि श्रीलंकामा भएको साफ च्याम्पियनशिपमा किशोर केसीले पनि नेपाललाई उप–बिजेता बनाए ।

यो क्षेत्रमा भारतको उपस्थितिका कारण नेपाल उपाधि बिहिन रहन पुगे पनि दुवै टोली परस्पर रुपमा प्रगति गर्दै आएका छन् । ठूलो जनसंख्या र राम्रो घरेलु संरचनाका कारण भारतले यसको फाइदा उठाउदै आएको छ । भारत नहुने हो भने नेपाल दक्षिण एसियाली क्षेत्रको महिला फुटबलको महारथी हुने थियो ।

महिला फुटबलले ईतिहास देखि आजको दिन सम्म आइपुग्दा नेपाल साफ च्याम्पियनसिप, दक्षिण एसियाली खेलकुद, हिरो उमन्स गोल्डकप र किर्गिस्तानमा नदेज्दा गोल्ड कप गरी ९ पटक उपबिजेतामा सिमित भएको छ ।

तर बिहीबारबाट भने नेपाली महिला फुटबलले एक नयाँ अध्यायको शुरुवात गरेको छ । त्यो अध्यायका लेखक रहने छन् नवनियुक्त प्रशिक्षक ग्यारी फिलिप्स । अखिल नेपाल फुटबल संघको टेक्निकल डिरेक्टरको रुपमा ३१ अक्टोबर,२०१९ मा नियुक्त भएका अष्ट्रेलियन फिलिप्सलाई बिहीबार मात्र प्रशिक्षकको जिम्मेवारी दिइएको छ ।

पक्कै पनि फिलिप्सको नियुक्ति नेपाली महिला फुटबलको लागि निकै ठुलो कुरा हो । यसअघि उनले पपुवा न्युगिनीको राष्ट्रिय महिला टोली सम्हालेका थिए । उनले फिलिपिन्स र दक्षिण पुर्व एसियाका धेरै देशको फुटबल बिकासमा काम गरिसकेका छन् । 

यस्तै मलेसियाको शीर्ष डिभिजन क्लबको टेक्निकल डिरेक्टरको भुमिका निर्वाह गर्दा अष्ट्रेलियन उमन्स लिग टोली न्युकासल जेट्सको सहायक प्रशिक्षक रहिसकेका छन् ।

नेपाली राष्ट्रिय महिला टोलीका नवनियुक्त प्रशिक्षक ग्यारी फिलिप्स

फिलिप्सको यो अनुभाव नेपाली महिला फुटबलको लागि स्तर बृद्धि गर्ने अवसर पनि हो । उनी आफै आफ्नो अनुभावबाट नेपाली फुटबललाई धेरै कुरा दिन सक्ने बताउँछन् । “मेरो प्रमुख लक्ष्य भनेकै महिला टोलीको स्तर बृद्धि गर्नु हो र अर्कै उचाइमा पुर्याउने पनि,” उनले भने । “यो मैले चाहेको काम पनि थियो । आज त्यो अवसर जुरेको छ । यसलाई म निकै जिम्मेवारीपुर्वक निभाउने छु ।“

नेपाली महिला टोली हाल फिफा बरियतामा ९२ औ स्थानमा रहेको छ । दक्षिण एसियामा भने सधैं जसो भारत विरुद्ध पराजय भने भोग्ने नेपालका लागि फिलिप्सको नियुक्तिले नयाँ युगको शुरुवात हुन सक्ने छ ।

अधुनिक फुटबल, ट्याक्टिकल र टेक्निकल फुटबलमा निकै कमजोर रहेको महिला टोलीलाई छुट्टै स्तरमा पुर्याउन आफ्नो सक्दो मिहिनेत गर्ने फिलिप्स बताउछन् ।

“फुटबल एउटा टिम गेम हो । आधुनिक फुटबलमा ट्याक्टिकल र टेक्निकल पक्षको सुधार्न मैदानमा मात्र नभएर मेरो ब्याकरुम टोलीले मिहिनत गर्ने छ । म जादुगर त होइन तर बिस्तारै महिला फुटबल बिकास हुनेमा म निकै आशावादी छु,” उनले थपे ।

प्रशिक्षक ग्यारी फिलिप्स

दक्षिण एसियाली महिला फुटबलमा नेपाली महिला खेलाडीहरुको औषत उमेर २३ दशमलव ३० रहेको छ । फिलिप्स आफै पनि त्यसलाई निकै राम्रो मान्छन् । उनी युवा खेलाडीहरुले गर्दा नेपाली फुटबलको बिकासमा निकै फाईदा पुग्ने बताउछन् ।

“गएको महिला लिगमा हेर्ने हो भने निकै युवा खेलाडीहरु देखिन्थे । नेपाली राष्ट्रिय टोलीको हकमा त्यो निकै सकारात्मक कुरा हो । सानो उमेरमै फुटबल खेलेपछि खेलाडीहरुले खेल्न सक्ने उमेरसम्म फुटबलबाट टाढा रहनु पर्दैन,” उनले भने ।

फिलिप्सले एउटा सपना बोकेर हिडेका छन्, नेपाललाई एसिया कप खेलाउने । यो नै उनको प्रमुख लक्ष्य रहेको छ । “मसँग अझै १२ महिना छ अहिलेको टोलीलाई प्रशिक्षण गराउदै अगाडी बढाउन । हाम्रो मुख्य लक्ष्य नै सम्पूर्ण शक्ति अर्को चरणमा प्रवेश गर्नका लागि हुनेछ । यदि एसिया कपमा छनोट हुन सक्ने हो भने अबको आउने पुस्ताले पनि त्यसलाई निरन्तरता दिनको लागि राम्रो आधार खडा हुन सक्नेछ,” फिलिप्स भन्छन् ।