अहिले कुनै पनि क्लबले एक लोकप्रिय खेलाडीलाई भित्र्याउछ भने त्यँहा खेलको मात्रै कुरा आउँदैन । कुरा आँउछ त पैसा र क्लबको बढ्ने प्रतिष्ठाको ।
विश्वमा खेल भन्दा पनि व्यवसाय सोच्ने क्लबहरुको पनि कमी छैन । नाम चलेको क्लबहरुले खेलाडी किने पछि जर्सीको बिक्री वितरणलाई बढावा दिन अनलाइनमा आफ्नै पसल थाप्न पनि बेर लगाउदैनन् । जर्सीको बिक्री क्लबहरुको आर्थिक लाभसँग प्रत्यक्ष सम्बन्धित छ ।
धेरै समर्थक र फुटबल विश्लेषक पनि कहिले त खेलको कुरा गर्न छोडेर फुटबल जर्सीको कस्तो छ भने बिषयमा हानथाप गर्न भ्याउछन् ।
यसो सोच्नुस् त विश्वका परिचित खेलाडीहरु लियोनल मेस्सी, क्रिष्चियानो रोनाल्डो र किलियन एम्बाप्पेको जर्सीहरु मात्रै कति बिक्री हुन्छन् होला ?
करोडौँमा? तपाईंले सही सोच्नुभयो । त्यसबाट क्लबलाई हुने फाईदा अझै अर्बौँमा ? तर यो सबै कथाहरु हुन् र तपाईं भ्रममा हुनुन्छ, तपाईंको भ्रम चकनाचूर गरेकोमा माफ गर्नुहोला ।
क्लबहरुले जर्सीको मात्रै बिक्रिबाटै कति पैसा कमाउँछन् होला ?
तपाईं हामीले लगाउने फुटबल क्लबका जर्सीहरु सबै ओरिजिनल हुन्छन् भन्ने हुँदैन ।
धेरै फुटबल क्लबहरुको जर्सी एसिया तथा बिभिन्न महादेशमा प्रतिलिपी नै जाने हुन र क्लबहरुले त्यो सबै जर्सीको पैसा पाउने आशनै नराखे हुन्छ तर उनीहरुले आफ्नो ओरिजिनल जर्सी बेचेर कति कमाउलान ?
हरेक क्लबहरुको आफ्नै जर्सी प्रायोजक हुन्छन् र क्लबहरुले त्यसको जर्सी बिक्रीबाट पाउने पैसा पनि भिन्न-भिन्नै । कतिपय क्लबहरुले बेचिएका जर्सीबाट प्रतिशतको हिसाबमा कमिसन खान्छन् भने कतिले आँफै जर्सीको सबै पैसा लिन्छन् ।
विश्वकै लोकप्रिय क्लबहरुले जर्सीको बिक्रीबाट कममा ७ दशमलव ५ प्रतिशतको नाफा खान्छन् भने कुनै कुनै भाग्यमानी क्लबहरुले १५ प्रतिशत सम्मको नाफा पाउने गर्छन् ।
उदाहरणको रुपमा लिभरपुललाई राखम । लिभरपुलले २०१९ मा मात्रै विश्व प्रख्यात ब्राण्ड नाइकीसँग १ सय ५० मिलियनको सम्झौतामा हस्ताक्षर गरेको थियो । जसमा लिभरपुलले वर्षको ३० मिलियन रुपैया पाउने छ भने जर्सीको बिक्रीबाट २० प्रतिशत पाउँछ । जुन विश्वका कुनै पनि क्लबहरुले पाउने भन्दा निकै धेरै हो ।
सोच्नुहोस कि लिभरपुलले २०२०-२०२१ को सिजन एक मिलियन जर्सी बेच्यो । एउटा जर्सीको मुल्य ८० पाउन्ड परे पनि नाइकीले लिभपुललाई ८० पाउन्डको २० प्रतिशत अर्थात १६ पाउन्ड दिनु पर्ने हुन्छ र एक जर्सीमा १६ पाउन्ड पाउने लिभरपुलले १६ मिलियन वर्षको जर्सी बेचेरै कमाउछ । वर्षको ३० मिलियन पाउन्ड नाइकीबाट र जर्सी बेचेर एक वर्षमा १६ मिलियन पाउन्ड कमाउने लिभरपुलले एक वर्षमा ४६ मिलियन त आफ्नो ब्राण्डले नै कमाउने गर्छ ।
फाईदा नै यात्रो हुने भए पछि क्लबहरुले किन जर्सी बेचे मार्फत कम प्रतिशत लिएका होलान ?
कारण यस्तो छ ।विश्वमा जर्सी उत्पादन कम्पनीहरु जस्तै एडिडास, पुमा, नाइकी र न्यु ब्यालेन्सले जर्सीको डिजाइन र जर्सी बनाइदिए मार्फत आफु पनि पैसा राख्ने गर्छन् र थोरै हिस्सा क्लबहरुलाई दिने गर्छन् जस्ले गर्दा कम्पनी र क्लब दुवै घाटामा जान पाउदैनन् । यि कम्पनीहरुले आफ्नो लोगो त जर्सीमा हाल्ने नै भए तर त्यो भन्दा पनि आफ्नो पनि ब्रान्डिङ गर्न छुटाउदैनन् ।
अर्को कम्पनी र क्लबको मार्केटिङको ठुलो उदाहरण हो म्यानचेस्टर युनाइटेड र एडिडास । एडिडास र म्यानचेस्टर युनाइटेडबीच जर्सी बनाउनका लागि १० वर्षको सम्झौता रहेको छ । यस बिच युनाइटेडले एडिडासले नै बनाएको जर्सी लगाउनु पर्ने हुन्छ ।
१० वर्षमा युनाइटेडलाई एडिडासले ७ सय ५० मिलियन पाउन्डको हराहरीमा पैसा बुझाउनु पर्दा एडिडास कहिले पनि घाटामा जादैन । किन ? किन भने म्यानचेस्टर युनाइटेडको नामले एडिडस बिक्ने गर्छ ।
कुन क्लबको जर्सी विश्वमा बढी बिक्री होला ?
जब २०१८ मा चेल्सीले अमेरिकि स्टार क्रिष्चियन पुलिसिचलाई स्टामफोर्ड ब्रिज भित्र्याएको थियो उसले एक राम्रो खेलाडी मात्र किनेको थिएन, एउटा देशको पुरै फुटबल बजारनै किनेको थियो ।
अमेरिका ठुलो देश भए पनि फुटबलरहरु कमै प्रिमियर लिगमा देखा पर्छन त्यही कुराको फाइदा उठाउदै चेल्सीले पुलिसिचलाई किनेको थियो । चेल्सीले अहिले अमेरिकामा मात्रै कुल ६० प्रतिशत जर्सी पछाडि पुलिसीच १० लेखिएको जर्सी बेच्ने गरेको छ ।
यस्तै विश्वमा सबै भन्दा धेरै बिक्री हुने जर्सी भनेको पहिलो बार्सिलोना र दोस्रो रियल म्याड्रिडको हो । तेस्रोमा हेर्ने हो भने चेल्सी र चौथोमा युभेन्टस रहेका छन् भने म्यानचेस्टर सिटी र जर्मनका दुई ठुला महारथी बायर्न म्युनिख र बोरुसिया डर्ट्मण्डको पनि उत्तिकै बिक्री हुने गर्छन् ।
तर प्लानेट फुटबल नामक एक संस्थाले गरेको अनुसन्धान अनुसार २०१८-२०१९ को सिजनमा म्यानचेस्टर युनाइटेडको जर्सीले विश्व बजार तताउदा २०१९-२० को सिजन लिभरपुलको जर्सीले राम्रो बिक्री गरेको थियो ।
पुर्व जर्मनी तथा आर्सनल मिडफिल्डर मेसुट ओजिलले अब आफू कहिल्यै पनि जर्मनीको लागि नखेल्ने बताएका छन् ।
बुधबार आफ्नो बाल्यकालको टर्किस क्लब फेनरबाचेसँग साढे तीन बर्षको सम्झौता गर्ने क्रममा ओजिलले जर्मनी प्रति आफ्नो फ्रस्टेसन पोख्ने क्रममा यस्तो भनेका हुन् । “म जर्मन टोलीलाई सफलताको लागि शुभकामना दिन चाहन्छु तर अब देखि म कहिल्यै पनि उनीहरुको लागि खेल्दिन,” फरर टर्किस भाषामा कुरा गर्ने क्रममा ३२ बर्षिय ओजिलले भने ।
ओजिललाई फेनरबाचेले बुधबार नै क्लबको जर्सीमा सार्वजकि गरेको थियो । जर्मनीले २०१४ को बिश्वकप जित्दाका स्टार खेलाडी ओजिलले इङ्गलिस प्रिमियर लिग क्लब आर्सनलसँग तीन पटक एफए कप जितेका थिए ।
तर २०१८ को बिश्वकप अघि जर्मनीमा बिवादास्पद टर्किस राष्ट्रपति रिसेप तइप एर्दोगनसँग तस्विर लिएपछि उनी आलोचनाको शिकार हुन पुगेका थिए । ओजिलले टर्किमै बिहे गर्दा पनि एर्दोगनलाई बेष्ट म्यान बनाएका थिए ।
२०१८ को बिश्वकपमा समुह चरणबाट नै बाहिरिएपछि टर्किस मुलका ओजिलले आफूमाथि नश्लभेदीय टिप्पणी भएको भन्दै राष्ट्रिय टिमबाट सन्यास नै लिएका थिए । २०१९ मा चिनको जिनियाङ प्रान्तमा उइगर मुस्लिम समुदायमाथि भएको बर्बरताको बिरोधमा बोले पछि उनी हप्ताको ३ लाख ५० हजार पाउण्ड लिएर सबैभन्दा महँगो खेलाडी रहेपनि आर्सनलका लागि निकै कम खेलेका थिए ।
आर्सनल आफैले ओजिलको बक्तब्याहरुबाट आफुलाई टाढा राख्दै आएको थियो । ओजिलले फेनरबाचेका लागि आफ्नो पहिलो खेल इस्तानबुल डर्बीमा गालातासारे बिरुद्ध खेल्न सक्नेछन् ।
रियल म्याड्रिड र आर्सनलमा हुँदा लिएको पैसा भन्दा फेनरबाचेमा निकै नै कममा अनुबन्ध भएका उनले एक सिजनको ३० लाख युरो कमाउने छन् ।
नेपाली ए डिभिजन लिग क्लब त्रिभुवन आर्मी फुटबल क्लबले एएफसी कप २०२१ को प्ले अफमा श्रीलंका पुलीस विरुद्ध खेल्ने तय भएको छ ।
एसियाली फुटबल महासंघ (एएफसी) ले बुधबार सार्वजनिक गरेको खेल तालिका अनुसार दक्षिण एसियाको प्ले अफमा आर्मीले श्रीलंका पुलिस विरुद्ध खेल्नु पर्ने छ । आर्मी र श्रीलंका पुलिसबीच अप्रिल ७ मा खेल हुने छ । आर्मीले उक्त खेलमा जित हात पारेको खण्डमा प्लेअफको दोस्रो खेलमा भारतको बेंगलुरु फुटबल क्लबसँग अप्रिल १४ मा प्रतिस्पर्धा गर्नेछ ।
आर्मीले बेंगलुरु फुटबल क्लब विरुद्ध जित निकाले अप्रिल २१ मा हुने प्ले अफको फाइनल खेल खेल्नेछ । प्ले अफ जितेको खण्डमा आर्मीले एएफसी कप २०२१ को समुह डि मा स्थान पाउने छ ।
समुह डि मा भारतको एटीके मोहन बगान, बंगलादेशको बसुन्धरा किंग्स र माल्दिभ्सको माजिया एण्ड रिक्रिएसन रहेका छन् । एएफसी कप २०२१ का समुह चरणका खेलहरु मे १४ बाट सुरु हुने एसियाली फुटबल महासंघले जनाएको छ ।
प्रतियोगितामा देशको लिग बिजेताले खेल्ने भएपछि शहिद स्मारक ए डिभिजन लिग बिजेता मच्छिन्द्र क्लबको ए लाइसेन्स नभएको कारण आर्मीले उसको स्थान लिएको हो । नेपाली ए डिभिजन लिग क्लबहरुमा हाल आर्मीसँग मात्र एसियन फुटबल कन्फेडेरेसनको ए लाइसेन्स रहेको छ । आर्मी लिगको उपबिजेता पनि हो ।
डिफेन्डिङ्ग च्याम्पियन नेपाल पुलिस क्लब प्रधानमन्त्री कप राष्ट्रिय एकदिवसीय क्रिकेट प्रतियोगिताबाट बाहिरिएको छ ।
आरिफ शेख खेल्न नसक्ने परिस्थितीबाट पनि मैदान फर्कदै बहादुरीपुर्वक ब्याटिङ्गमा आएको खेलमा पुलिस सेमिफाइनलमा नेपाल एपिएफ क्लबसँग ३० रनले पराजित भयो । पहिलो ब्याटिङ्ग गरेको एपिएफले ५० ओभरमा ९ विकेटको क्षतिमा २ सय ३ रन बनाएको थियो । जवाफमा पुलिस ४९ दशमलव २ ओभरमा १ सय ७३ रनमै समेटियो ।
एपिएफको इनिङ्गसलाई झड्का दिने क्रममा लगातार १० ओभर बलिङ्ग गर्दै तीन विकेट लिएका आरिफ फिल्डिङ्गका क्रममा गोलीगाँठोको नराम्रो चोट लागेपछि एम्बुलेन्समै स्ट्रेचरमा राखेर हस्पिटल लगिएको थियो । उपचारपछि एम्बुलेन्समै मैदान फर्किएका आरिफ पुलिसले १ सय ५७ रनमा ८ विकेट गुमाउदा खुट्टा खोच्याउदै मैदानमा ब्याटिङ्ग गर्न आएका थिए ।
दुई चौका र एक छक्का प्रहार गर्दै १६ रनमा आउट भएका आरिफको खेललाई दर्शकका साथै एपिएफका खेलाडीले पनि सराहना गरेका थिए । टप अर्डरले खराब शुरुवात गर्दा १५ रनमै तीन विकेट गुमाएको पुलिसलाई दिपेन्द्र सिँह ऐरि र अनिल साह (२१) ले ४६ रनको साझेदारी गर्दै सम्हाल्ने प्रयास गरेका थिए ।
तर एपिएफले चाहिएको समयमा विकेटहरु लिदै खेललाई आफ्नो नियन्त्रणमा राखेको थियो । पवन शर्राफले पुलिसको लागि ६१ बलमा सर्वाधिक ४० रन बनाएका थिए भने टिमको अन्तिम आशाको रुपमा रहेका रशिद खानले ५१ ब्लमा ३४ रन बनाए । रशिदले तीन चौका र एक चौका हिर्काएका थिए । दिपेन्द्रले ६९ बलमा ३३ रन बनाए ।
एपिएफका लागि बायाँ हाते स्पिनर भुवन कार्कीले ९ दशमलव दुई ओभरमा मात्र २१ रन खर्चदै चार विकेट लिए । यस्तै कप्तान शरद भेषावकर, कमल सिँह ऐरि र अविनाश बोहोराले २–२ विकेट लिएका थिए ।
यसअघि आरिफले तीन विकेट लिएपछि पहिलो चार विकेट ४३ रनमै गुमाएको एपिएफलाई मिडल अर्डर र लोवर मिडल अर्डरले सम्हालेपछि सम्मानजनक योगफलतर्फ पुगेको थियो ।
संकटमा रहेको एपिएफलाई शंकर राना र सन्दिप जोराले ६४ रनको साझेदारी गर्दै सम्हालेका थिए । प्रतियोगितामा एपिएफ संकटमा रहदा टिमको ब्याटिङ्ग सम्हालेका जोराले ४३ बलमा तीन चौका र एक छक्काको मद्दतमा ३४ रन बनाए ।
शंकर र अमर सिँह रौटेला (४) आउट भएरपछि १ सय ४४ रनमा ७ विकेट गुमाएको एपिएफलाई भुवनले आठौं विकेटका लागि कमल सिँह ऐरि (१९) सँग ३८ रनको साझेदारी गर्दै २ सय रन नजिक पुर्याए । भुवनले ५६ बलमा दुई छक्का र एक चौकाको मद्दतमा ४२ रन बनाए ।
एपिएफका लागि शंकरले ९६ बलमा ४४ रन जोडेका थिए । उनको इनिङ्गसमा चार चौका सामेल थियो । आरिफले १० ओभरमा मात्र ३१ रन खर्चेर तीन विकेट लिएका थिए ।
1 Comment